به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در مراسم نکوداشت عالم ربانی، مرجع بصیر، حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، به «ابعاد اندیشه‌ای و آرای کلامی» ایشان پرداخت و با بیان اینکه نسل ما از دهه چهل و اوایل دهه پنجاه با آثار و اندیشه‌های آن مرد بزرگ آشنا شد، به ویژگی‌های مهم آثارشان اشاره کرد و گفت: اول اینکه شخصیت جامع مرحوم آیت‌الله صافی مثال‌زدنی است و ۳۰ اثر ایشان، کلامی است که در کنار مباحث حدیث‌پژوهی و نگرش قرآنی، شخصیت معظم له را تبدیل به فقیهی در حوزه عقاید و فقه اکبر کرده است.
وی افزود: ویژگی دوم، نگاه اجتهادی ایشان به عرصه‌های کلامی و معرفتی است؛ فقیهی که سال‌ها نزد فقهای بزرگ زمان خود به‌خصوص آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) تلمذ کرد، بینشی عمیق در حوزه اجتهاد داشت که در عرصه کلام و معارف پیاده کرد.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت به خصوصیات نگاه اجتهادی ایشان اشاره کرد و گفت: توجه به تفریع خصوصا در کتب ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، موشکافی آیات و روایات و بهره‌مندی دقیق از این متون، اصطلاح‌سازی بر اساس معارف کتاب و سنت، از جمله این موارد است.
وی، ویژگی سوم را رویکرد مسئله‌محور ایشان به عرصه عقاید و اندیشه‌های جدید دانست و گفت: رویکرد مسئله‌محور آیت الله صافی(ره) منحصر به مسئله‌هایی که درون جهان اسلام و ایران مطرح بود محدود نمی‌شد، بلکه ایشان مجموعه پرسش‌ها و چالش‌های روز را رصد می‌کردند.
وی تصریح کرد: ویژگی چهارم بُعد «جهان اسلامی» است که از دوران جوانی مباحث جهان اسلامی به ایشان ارجاع می‌شود و کاملا با تحولات و نهادهای جهان اسلام آشنا هستند؛ این امر در رساله‌های شان قبل از انقلاب در رابطه با جهان اسلام مشهود است.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ویژگی پنجم را نگاه اصلاح‌گرانه به حوزه اعتقادات و معارف دینی دانست و گفت: آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی در همه آثارشان تلاش می‌کنند با نگاه به اندیشه‌های عالمان قدیم و جدید مسلمان، علاوه بر نقد آرا، راهی پیشنهاد بدهند؛ به طور مثال در رساله «بین العلمین» که داوری میان شیخ مفید و شیخ صدوق است، در بسیاری از موارد راه جدید پیشنهاد می‌کنند.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت با اشاره به اینکه ویژگی ششم، سلیقه مستقیم و توجه منصفانه به آرا و اخذ دیدگاه‌ها بدون افراط و تفریط است، گفت: هم به سنت به‌عنوان پایه‌های اساسی معرفت دینی نگاه دارند، هم آرای بزرگان را مدنظر دارند و هرجا لازم باشد رأی جدید داده و با نگاهی نو مسئله را تشریح می‌کنند.
مجموعه‌ای کامل از اندیشه‌های اعتقادی
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی ادامه داد: کتاب الهیات در نهج‌البلاغه، با بررسی همه‌جانبه فرازهای مهم نهج‌البلاغه اندیشه بلند امیر مؤمنان(ع) در ابعاد مختلف توحید و عدل را بررسی می‌کند و کتاب شرح حدیث عرض دین، شرحی کوتاه و پرمغز است که می‌تواند متنی درسی برای حوزه‌های علمیه باشد و بخش‌هایی از آن نیاز به استاد و تعلیم دارد.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت، بیان کرد: این دو اثر در کنار آثار دیگری مثل «معارف دین» که در سه جلد پاسخ به شبهات است، مجموعه‌ای کامل از اندیشه‌های اعتقادی بوده و در کنار آن باید از «سلسله مباحث امامت و مهدویت» که در ۱۴ جلد تنظیم شده یاد کرد که نکات ظریف و دقیقی در باب غیبت و حکومت امام عصر ارائه می‌کند.
وی افزود: مجموعه سه جلدی «لمحات فی الکتاب و الحدیث و المذهب» رساله‌های مهم ایشان است که زیر نظر آیت‌الله سبحانی تبریزی جمع‌آوری شده که گزیده عالمانه‌ای از آثار فنی و تخصصی آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی است.
احیاگر دانش کلام
حجت‌الاسلام والمسلمین سبحانی در بخش آخر سخنان خود به اندیشه‌های ویژه و نوآوری‌های مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی پرداخت و گفت: مباحث معرفت‌شناختی دانش کلام از مواردی است که ایشان رساله‌های بزرگ و کوچکی در آن دارند و ایشان یکی از احیاگران دانش کلام در دوران معاصر هستند.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت تصریح کرد: ایشان اصرار داشتند در عرصه علوم و توجه به قواعد عقلی باید مجتهدانه و دقیق وارد شویم و در کنار آن به قرآن کریم و روایات اهل‌بیت به‌عنوان مبانی اصلی معرفت دینی توجه کنیم که در رساله‌ای با عنوان «فتنه رد النصوص» جریان‌هایی را بررسی می‌کنند که خواسته یا ناخواسته نصوص دینی را کنار گذاشته‌اند.
وی ادامه داد: تسلط بر حدیث شیعه و سنی و رجال و اعتبارسنجی آن بسیار حائز اهمیت است و در مجموعه «فضائل العترة الطاهرة» مطالعه ایشان در طول ۷۰ سال از آثار اهل‌سنت به ثمر نشسته و معارف حدیثی اهل‌سنت که موافق با مکتب اهل‌بیت بوده را جمع‌آوری کرده‌اند.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت، نوآوری دیگر را در عرصه الهیات و مباحثی مثل رساله «بداء»، دانست و گفت: همچنین در حوزه امامت و ولایت، کنار هم نهادن آثار ایشان ما را با دوره‌ای امام‌شناسی آشنا می‌کند که ابعادی نو دارد و یکی از الگوهای سازنده در حوزه امامت‌پژوهی می باشد؛ مانند: بحث در باب ولایت تکوینی و تشریعی که تاکنون بی‌نظیر مانده است.
وی تأکید کرد: کتاب «امان الامة» از کتب مهم ایشان است که اثبات می‌کند بر اساس مبانی اهل‌سنت، آنها می بایست روایات شیعه و راویان آنها را بپذیرند و کتاب‌های شیعه را بخشی از منابع خود قرار دهند.
تقریب مذاهب فقط با تبیین عقاید امکان‌پذیر است
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی در پایان، توجه به هم‌گرایی امت اسلامی، وحدت و تقریب مذاهب را از ویژگی‌های مهم آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی دانست و گفت: ایشان به بزرگان شهر مدینه نامه نوشته و تقاضای تشکیل جلسه همفکری و حل مسائل را کردند. نظریه ایشان در حوزه تقریب برگرفته از استادشان آیت‌الله العظمی بروجردی، این است که تقریب تنها در سایه تبیین امکان‌پذیر می باشد و مسامحه و تعارف به وحدت نمی‌انجامد و ریشه اصلی اختلافات نیز نشناختن اندیشه‌های یکدیگر است.
انتهای پیام/۳۱۳/۲۵
۱۱:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۷